APOLIPOPROTEIN A1 VÀ APOLIPOPROTEIN B HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN CAO TUỔI BỊ TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO

Vữa xơ động mạch (VXĐM) là một trong những bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Bệnh gây nên các tai biến như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu  não,  (TBMMN), dẫn  đến  tử  vong hoặc  gây tàn phế suốt đời [3]. Ngày nay, tỷ lệ người cao tuổi bị TBMMN ngày càng tăng cao mà một trrong những nguyên nhân quan trọng dẫn tới TBMMN cần phải kể đến  là VXĐM(4). Đối với VXĐM có rất nhiều yếu tố nguy cơ, trong đó có yếu tố quan trọng nhất là hội chứng tăng lipid máu [2].

Ở Việt Nam hiện nay, vấn đề rối loạn chuyển hoá lipid máu và VXĐM cũng như TBMMN đã được rất nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu, tuy nhiên giá trị chỉ điểm của từng thành phần, đặc biệt là ApolipoproteinA1 (ApoA1) và ApolipoproteinB (APoB) còn  ít được  đề  cập  đến  .Vì vậy  chúng  tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

Xác định hàm lượng Apolipoprotein A1, Apoli- poprotein B và các chỉ số lipid huyết thanh khác ở  nhóm  bệnh  nhân  cao tuổi  bị tai biến  mạch máu não.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

Nhóm  chứng:  40 người  khoẻ  mạnh  trên  60 tuổi, không có tiền sử bị rối loạn chuyển hoá lipid cũng như không mắc các bệnh có liên quan.

Nhóm TBMMN: 40 bệnh nhân trên 60 tuổi bị TBMMN, được  chuẩn  đoán  xác  định bằng  chụp lớp cắt điện toán [5].

ApolipoproteinA1 (ApoA1) và ApolipoproteinB (APoB) là những yếu tố thay đổi rõ rệt hơn các thành phần lipid huyết  thanh khác  ở  bệnh  nhân  tai biến  mạch  máu  não.  Mục  tiêu:  xác  định hàm lượng  Apolipopro- teinA1, ApolipoproteinB và các thông số lipid huyết thanh khác ở nhóm bệnh nhân cao tuổi (> 60 tuổi) bị TBMMN. Đối  tượng  nghiên  cứu:  nhóm chứng:  40 người  khoẻ mạnh;  nhóm TBMMN: 40 bệnh nhân được chẩn đoán xác định TBMMN bằng chụp lớp cắt điện toán. Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang, cả 2 nhóm được làm: cholesterol toàn phần, triglycerid, HDL - C, LDL – C, Apo A1, Apo B. Kết quả: không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê của các thông số lipid huyết thanh như Cho.TP; TG; HDL - C; LDL - C; tỷ số Cho.TP/HDL - C giữa nhóm chứng và nhóm TBMMN. Tỷ lệ ApoA1/ ApoB biến đổi nhiều nhất, sau đó đến ApoA1 và cuối cùng là ApoB đối với nhóm TBMMN. Những đối tượng có hàm lượng ApoA1 < 110 mg/dl có nguy cơ bị TBMMN cao gấp 2,5 những người có hàm lượng ApoA1 > 110 mg/dl. Những đối tượng có ApoB > 90 mg/dl có nguy cơ bị TBMMN cao gấp 6,9 lần so với người có ApoB < 90 mg/dl. Những người có tỷ số ApoA1/ ApoB < 1,2 có nguy cơ bị TBMMN cao gấp 9,8 lần so với người có ApoA1/ApoB > 1,2. Kết luận: hàm lượng  ApoA1 giảm,  ApoB tăng  và  tỷ  số  ApoA1/ApoB giảm  có  ý  nghĩa thống  kê  ở  nhóm  bệnh  nhân  bị TBMMN.