Đặc điểm hình ảnh và giá trị của siêu âm, cắt lớp vi tính trong chẩn đoán u vùng tuyến nước bọt mang tai

 U tuyến nước bọt mang tai (UTNBMT) chiếm >75% các u tuyến nước bọt [1], khoảng 2% tổng số các khối u vùng hàm mặt [4], [13], [44]. Trong số các u vùng tuyến nước bọt mang tai, các u thuộc tuyến chiếm tới 90%, các u không thuộc tuyến chỉ khoảng 10%, trong đó các u ác tính chiếm khoảng 20% [15].

Về lâm sàng, u vùng tuyến nước bọt mang tai ở giai đoạn sớm rất khó phát hiện do triệu chứng nghèo nàn tuy nhiên các dấu hiệu hình ảnh lại rất rõ ràng trên siêu âm (SA), chụp cắt lớp vi tính (CLVT) hay chụp Cộng hưởng từ (MRI). Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (CĐHA) rất có giá trị trong trong chẩn đoán sớm cũng như tầm soát một tổng quan bệnh lý u.

Chụp X quang thường quy chỉ phát hiện được cản quang bất thường như vôi hóa nhu mô tuyến, sỏi ống tuyến... Chụp ống tuyến có bơm thuốc cản quang cũng chỉ phát hiện, đánh giá được tình trạng hệ thống ống tuyến và sỏi trong ống tuyến [43].

Siêu âm cắt lớp và Doppler mạch rất có ưu thế trong khảo sát vùng tuyến mang tai và đánh giá được hệ thống mạch trong tuyến [48], [49], [30].

CLVT và CHT đánh giá rất tốt tình trạng của tuyến và tổ chức xung quanh. CHT tuy có ưu thế trong chẩn đoán mô mềm nhưng hạn chế hơn trong khảo sát xương và sỏi trong tuyến [50].

Trên thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu về CĐHA đánh giá tuyến mang tai [18], [19], [20], [23], [28], [35], [36], [39], [41], [42], [44], [46], [47], [55], [52], [54]... Ở trong nước có một vài nghiên cứu về tuyến mang tai bằng các phương pháp hình ảnh riêng rẽ [8], [9], [11], [12], [13], [14], nhưng chưa thấy có công trình nào nghiên cứu về vai trò của siêu âm và CLVT trong chẩn đoán và phân loại các khối u thuộc vùng tuyến mang tai.

Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh và giá trị của siêu âm, cắt lớp vi tính trong chẩn đoán u vùng tuyến nước bọt mang tai” nhằm hai mục tiêu sau:

1.      Mô tả đặc điểm hình ảnh siêu âm và cắt lớp vi tính của u vùng tuyến nước bọt mang tai.

2.     Giá trị của siêu âm và cắt lớp vi tính trong chẩn đoán u vùng tuyến nước bọt mang tai đối chiếu với phẫu thuật và giải phẫu bệnh.