Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, tính đến 30/4/2007, nước ta đã có 124.223 người nhiễm HIV, 23,611 người chuyển sang AIDS và 13.649 người tử vong do AIDS. Hiện 100% thành phố, huyện, thị xã trên cả nước đều phát hiện người có HIV. Tỷ lệ nam cao hơn nữ, tập trung ở tuổi 20 – 29 (55%). Hình thái lây nhiễm chủ yếu qua tiêm chích ma tuý. Trên 90% trong tổng số nhiễm HIV được phát hiện có liên quan đến ma tuý, số còn lại phát sinh từ gái mại dâm, quan hệ tình dục và mẹ truyền sang con[3].
Năm 2004, Trung tâm nghiên cứu và đào tạo cán bộ phòng chống HIV/AIDS trường Đại học Y Hà Nội đã triển khai nghiên cứu ở nam thanh niên sử dụng ma tuý tại Hà Nội với sự hợp tác, hỗ trợ của Viện Nghiên cứu quốc tế về Thanh thiếu niên nguy cơ cao (NDRI) thuộc Viện sức khoẻ
I. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu dịch tễ học cắt ngang kết hợp với nghiên cứu nhân học chia hai giai đoạn:
- Giai đoạn tiếp cận cộng đồng sử dụng phương pháp nghiên cứu nhân học.
- Giai đoạn điều tra cắt ngang sử dụng phương pháp nghiên cứu dịch tễ học.
2. Thời gian nghiên cứu: tháng 9 năm 2004 đến tháng 9 năm 2005.
3. Địa điểm nghiên cứu: 9 quận nội thành Hà Nội.
4. Đối tượng nghiên cứu: nam 16 - 29 tuổi, đang sống và làm việc tại Hà Nội, có sử dụng heroin 30 ngày tính tại thời điểm nghiên cứu.
Cỡ mẫu: cỡ mẫu nghiên cứu theo công thức tính tỷ lệ hiện mắc cho nghiên cứu mô tả như sau:
Mục tiêu: so sánh đặc điểm sử dụng ma túy của các đối tượng có thời gian sử dụng heroin khác nhau và mô tả vấn đề sức khỏe, tiếp cận dịch vụ y tế của nam thanh niên sử dụng ma túy. Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu ngang sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu nhân học và dịch tễ học mô tả. Đối tượng nghiên cứu: 1115 nam thanh niên sử dụng heroin tại Hà Nội năm 2005 được chia thành 4 nhóm với số lượng tương đương nhưng khác về thời gian sử dụng heroin. Kết quả và kết luận: nhóm sử dụng heroin 0 - 2 năm (Q1) sử dụng muộn hơn nhưng chích nhiều hơn, chuyển sang chích sớm hơn cũng như sớm thử nghiệm sử dụng nhiều ma tuý hơn. Tỷ lệ Q1 nhiễm HIV cao cho thấy nhu cầu can thiệp sớm giúp đối tượng có kiến thức phòng HIV. Nhu cầu chăm sóc sức khoẻ tâm thần của người sử dụng ma túy tăng theo thời gian sử dụng ma tuý.