Sẩy thai là hiên tượng thai bị tống ra khỏi buồng tử cung (TC) trước khi thai có thể sống được. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO) -1997, giới hạn tuổi thai bị sẩy là dưới 20 tuần hay cân nặng dưới 500gr [ 6]. Ở Việt Nam, theo tiêu chuẩn Quốc gia về chăm sóc sức khoẻ sinh sản, tuổi thai bị sẩy được tính là dưới 22 tuần theo ngày kinh cuối cùng.
Sẩy thai bình thường diễn biến qua 2 giai đoạn là: dọa sẩy thai và sẩy thai thực sự.
Dọa sẩy thai là giai đoạn đầu của sẩy thai. Trong giai đoạn này trứng còn sống chưa bong khỏi niêm mạc tử cung. Nếu điều trị sớm thì có khả năng giữ được thai [ 6], [ 36]. Sẩy thai là một cấp cứu thường gặp trong ba tháng đầu của thời kỳ thai nghén. Theo Hertz JB (1982), tỷ lệ này ước chừng từ 20 - 30% [ 62]. Theo Charles R. B. Beckmann (2006), tỷ lệ dọa sẩy thai là 25% [ 57]. Ở Việt Nam chưa có số liệu thống kê chính xác về tỷ lệ dọa sẩy thai.
Nguyên nhân của dọa sẩy thai rất đa dạng và khó xác định, cho đến nay vẫn còn nhiều tranh luận về vấn đề này. Chẩn đoán nguyên nhân dọa sẩy thai là một vấn đề hết sức khó khăn. Để chẩn đoán nguyên nhân dọa sẩy thai, ngoài thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng còn phải làm xét nghiệm và các thăm dò khác. Ở Việt Nam còn nhiều hạn chế về kinh tế và phương tiện kỹ thuật để chẩn đoán nguyên nhân dọa sẩy thai.
Dọa sẩy thai có rất nhiều biến chứng như: thiếu máu, nhiễm trùng, sẩy thai tự nhiên, thai chết ..., làm ảnh hưởng tới sức khoẻ và gây sang chấn tinh thần cho người mẹ. Để tránh những biến chứng này, cầm phải phát hiện sớm những dấu hiệu của dọa sẩy và điều trị sớm ở giai đoạn này mới có khả năng giữ được thai.
Nguyên tắc điều trị chủ yếu đối với dọa sẩy thai là để thai phụ nằm nghỉ ngơi tuyệt đối, dùng thuốc giảm co cơ tử cung và nếu tìm được nguyên nhân thì điều trị nguyên nhân [ 6], [ 36].
Với Y học cổ truyền (YHCT), dọa sẩy thai được ghi trong các sách cổ với các tên gọi “tử thống”, “tử lậu”, “thai lậu”, “thai đông bất an”, “đông thai”. Theo YHCT có nhiều nguyên nhân gây nên đông thai, do đó cũng có rất nhiều bài thuốc được áp dụng để điều trị. Các bậc danh y của YHCT từ trước cho đến nay đã sử dụng nhiều bài thuốc hay để an thai, dưỡng thai. Khoa Phụ - Bệnh viện YHCT Trung ương trong hơn 50 năm qua cũng đã kế thừa kinh nghiệm đó trên lâm sàng, song chưa có môt công trình nghiên cứu cụ thể nào về tác dụng của các bài thuốc điều trị dọa sẩy thai. Năm 2008, Phan Thị Lưu đã tiến hành nghiên cứu hồi cứu đánh giá kết quả và xác định môt số vị thuốc thường dùng để điều trị dọa sẩy thai tại Khoa Phụ - Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương. Kết quả cho thấy các vị thuốc thường được dùng điều trị tập trung vào bài thuốc “Thái sơn bàn thạch thang”. Với lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với hai mục tiêu sau:
1. Đánh giá tác dụng điều trị dọa sẩy thai từ 8 đến 12 tuần của bài thuốc “Thái sơn bàn thạch thang”.
2. Xác định tác dụng không mong muốn của bài thuốc .